god & dxt: 13-02-2020 Tindersticks

Tindersticks

13 Φεβρουαρίου 2020
Μέγαρο Μουσικής, Θεσσαλονίκη

https://beater.gr/tindersticks-interview/

Βρήκαμε τον Stuart A. Staples, όχι στο Παρίσι αλλά στο στούντιό του στο Limousin. Εκεί που ακατάπαυστα δουλεύει πάνω σε ιδέες για το κυρίως όχημα του, αυτό των Tindersticks (κοντά 30 χρόνια), τις προσωπικές του δουλειές αλλά και τις συνεργασίες με κινηματογραφικούς παραγωγούς για την μουσική υπόκρουση των ταινιών που αυτός επιλέγει. Λίγες μέρες προτού επισκεφτεί τη Θεσσαλονίκη αυτή τη φορά (μιας και προηγήθηκε πέρυσι η συναυλία στο Ηρώδειο), περνάει τις τελευταίες ελεύθερες μέρες του χαλαρά και δημιουργικά πριν βγει στο δρόμο για μία μεγάλη περιοδεία αρκετών μηνών, κυρίως στην Ευρωπαϊκή ήπειρο.
Θυμάται τα παραπάνω από 20 χρόνια που επισκέπτεται την Ιθάκη και πόσο άλλαξε. Ένα μέρος που πέρυσι συνειδητοποίησε ότι ποτέ δεν είχε γράψει τραγούδια εκεί. Κι όλος ο καινούργιος δίσκος είναι γραμμένος στην Ιθάκη του. Χωρίς να πιστεύει ότι πρέπει να επιστρέφει ο άνθρωπος στα ίδια. Κρατάει από κάθε στιγμή του τα καλύτερα και συνεχίζει. Από τις μέρες του Nottingham στην εποχή της Γαλλίας κι από τα σκοτεινά μπαρ με την φασαρία των ποτηριών και των μπουκαλιών της μπίρας, στα τεράστια μουσικά μέγαρα της ησυχίας και της αποστείρωσης. Μία μορφή σύγχρονου και μεσήλικου ακρωτηριασμού που όμως οδηγεί στην απόλαυση των ήσυχων στιγμών της μουσικής των Tindersticks.

Γελάει όταν αντιλαμβάνεται ότι έχει σκιαγραφήσει τη φιγούρα του παντοτινού Έλληνα στο “See My Girls”, του ανθρώπου που περήφανα δείχνει τις φωτογραφίες των περιπετειών από τα παιδιά του, αλλά ποτέ δεν αφήνει το πανέμορφο χωριό του, ίσως γιατί φοβάται την συνειδητοποίηση ότι δεν είναι και τόσο πανέμορφο τελικά. Σαν τα κομμάτια χαρτιού που συνθέτουν έναν χάρτη στο εξώφυλλο του νέου δίσκου. Μία πλαστή ουτοπία σαν την Ιθάκη που αποτέλεσε την εμπνευσμένη καλοκαιρινή στιγμή του Stuart και την υπενθύμιση για την έλλειψη θησαυρού αλλά την ύπαρξη ελπίδας!
Δείχνει ακόμα και τηλεφωνικά, ανήσυχος και πάντα έτοιμος να δημιουργήσει και δηλώνει ότι θα του λείψει ο πολύωρος πειραματισμός στο προσωπικό του στούντιο. Ακούγεται νωχελικά δημιουργικός, μερικές φορές όμως είναι ηλεκτρισμένος και συνάμα σαν να έχει μόλις βγει από το σκοτάδι και αναζητά μια νέα διαδρομή. Ακούραστος, πολυγραφότατος με όραμα και συνείδηση του σήμερα, απόλυτος στην καταγραφή των ιδεών του που τόσα χρόνια απλόχερα δίνει χωρίς καμία μέτρια στιγμή, αλλά αντίθετα με πολλά συναισθήματα βαλμένα πάνω σε όλες τους.
Αυτές οι στιγμές της μουσικής των Tindersticks και του Stuart με τα μελωδικά ξεσπάσματα της έγιναν με το πέρασμα του χρόνου το soundtrack της ενηλικίωσης και όλης της ζωής μας μέχρι σήμερα. Δεν μιλήσαμε για τα παλιά καλά άλμπουμ και τις εποχές πριν το Brexit. Αφήσαμε το κελάρυσμα της βάρκας πάνω στα γαλάζια νερά να απλοποιήσει τα πράγματα, να δώσει το φως και τη στοργή μιας φωνής που σε αγκαλιάζει και σε ταξιδεύει. Άλλωστε, πόσο γοητευτικά όμορφο και ποιητικά σπάνιο είναι να συνδέεις αυτή τη φωνή με εικόνες γεμάτες χρώματα και μυρωδιές;

“No Treasure But Hope” ο δίσκος κυκλοφόρησε το Νοέμβριο που μας πέρασε, φθινόπωρο στην Ευρώπη και ακουγόταν σαν ένα ακόμα σκοτεινό και μελαγχολικό album, όμως με πολλά ξεσπάσματα λιακάδας μέσα του! Στην κυριολεξία βρήκα περισσότερη ελπίδα απ’ ότι απογοήτευση σ’ αυτό το δίσκο. Αυτός είναι τελικά ο θησαυρός που μας δίνεις; Η ελπίδα του ήλιου;
Ποτέ δεν αισθάνθηκα τη μουσική μου «σκοτεινή». Πιθανόν σ’ αυτό το δίσκο είναι πιο ξεκάθαρο, έχει ευλογημένες στιγμές με φως κι ελπίδα κι άλλες πιο μελαγχολικές, αλλά με μία πιο ευρεία έννοια.
Το τραγούδι “Pinky in the Daylight” από τον καινούργιο δίσκο των Tindersticks έχει μυρωδιά και γεύση από Ελλάδα! Σαν μια εικόνα ενός νέου άντρα που ανακαλύπτει ένα κουτί με γερμανικά σπίρτα σε μια απόμερη Ελληνική παραλία κι εκείνη τη στιγμή αποφασίζει ν’ αλλάξει το όνομα της μπάντας του (αυτή είναι και η «ιστορία» του ονόματος των Tindersticks). Οι περισσότεροι στίχοι γράφτηκαν κατά τη διάρκεια των επισκέψεων στην Ιθάκη. Μίλησέ μας για τη δική σου Ιθάκη.
(γέλια) Πηγαίνουμε στην Ιθάκη εδώ και 23 χρόνια, έχει μακριά ιστορία για εμάς και τα τελευταία 2-3 χρόνια έγινε πιο σημαντική. Το περασμένο καιρό δεν είχα γράψει πολλά τραγούδια εκεί και είχε έρθει το πέρασμα του χρόνου για να σχηματοποιήσω αυτό τον δίσκο και να οργανώσω τις σκέψεις μου γι’ αυτόν, οπότε πολλά από τα τραγούδια βασίστηκαν στον τόπο και τους ανθρώπους που βρίσκονταν στο νησί.

Είναι γνωστή η αγάπη σου για τις κινηματογραφικές μουσικές. Συνήθως κάθε δίσκος των Tindersticks θυμίζει ένα πρωτότυπο soundtrack για μία ταινία που ακόμα δεν έχει γυριστεί. Είναι αυτός ο τρόπος σου να συνθέτεις; Μοιάζει σαν μια αναλογική super 8 ηχητική μηχανή με χρώματα και εικόνες να αναδύονται μέσα από το μυαλό σου!
Πιστεύω ότι είναι πιο αφηρημένο, δεν έχει να κάνει με αφήγηση, ένα τραγούδι έρχεται μέσα σε μια στιγμή, σ’ ένα λεπτό, και η μόνη ευκαιρία που έχω είναι το αποδεχτώ ή όχι. Ένα αντίστοιχο παράδειγμα είναι με το “Pinky in the Daylight” γιατί όπως καθόμουν στο πλοίο της γραμμής, τη μια στιγμή δεν σκεφτόμουν τίποτα και την επόμενη το τραγούδι ήταν εκεί μαζί μου. Μέχρι να φτάσουμε στο λιμάνι το ολοκλήρωσα μέσα στο μυαλό μου, το συνειδητοποίησα, ήξερα τα πάντα γι’ αυτό. Για να φτιάξεις ένα τραγούδι είναι σαν να προσπαθείς να κρατήσεις το βαθύ συναίσθημα που σε κάνει να θέλεις να συνθέσεις από την πρώτη στιγμή και πρέπει να είσαι προσεκτικός για να μην γίνεις υπερ-αναλυτικός, πρέπει να μην το κρατάς πολύ σφιχτά. Πρέπει να επιτρέπεις στο τραγούδι να αναπνέει από μόνο του. Μετά έχεις την πιθανότητα να αφήσεις τη φαντασία σου να κάνει αυτή τη δουλειά για σένα…
Το τραγούδι “The Amputees” έχει μια ατμόσφαιρα αναδυόμενη από τα μέσα του ’60, τόσο μακριά μουσικά από την γενέθλια χώρα σου, την Αγγλία. Τι σου λείπει τόσο πολύ από εκεί; (με αφορμή τον στίχο: “I miss you so bad”)
Ίσως αυτή είναι η ατμόσφαιρα ολόκληρου του δίσκου. Όταν γράφεις από ένα μικρό νησί, μερικές φορές τα συναισθήματά σου συγχέονται και μπερδεύεσαι, θολώνεις και δεν ξέρεις αν είσαι εκεί ή στο Ηνωμένο Βασίλειο, αυτό συνέβη σε όλο το άλμπουμ. Στο “The Amputees” αναδύεται όλο αυτό το συναίσθημα του (ερωτικού) ακρωτηριασμού (amputation) κι ίσως είμαστε όλοι έτσι «ανάπηροι» ή «ακρωτηριασμένοι» κατά κάποιο τρόπο. Έχουμε σημαντικά πράγματα να τους ξεφύγουμε και κάπως μαθαίνουμε να προχωράμε μαζί ή χωρίς αυτά. Είναι ένας συναισθηματικός δίσκος, αλλά δεν μπορώ να πω ότι αυτό οφείλεται στο ότι είμαι Άγγλος, δεν έχει τίποτα να κάνει με αυτό, οφείλεται στο ότι γράφτηκε με μια πιο ρομαντική οπτική.

“See my girls”, αναγνωρίζω στον πρωταγωνιστή αυτού του κομματιού τον τυπικό Έλληνα πατέρα ή παππού. Πιστεύει ότι ζει στο πιο όμορφο μέρος του κόσμου, το οποίο ποτέ δεν εγκαταλείπει ούτε για λίγο, τρέφεται από την ομορφιά και την αξία των παιδιών του που έχουν φύγει και θαυμάζει τον κόσμο μέσα από τα μάτια τους. Εσύ από την άλλη έχεις δει τον κόσμο με τα δικά σου μάτια, ταξιδεύοντας και τραγουδώντας. Έχεις ποτέ ονειρευτεί να επιστρέψεις σε κάποιο τόπο μαγικό;
Ο τύπος του “See my girls” είναι σε ένα όμορφο μέρος με αργούς ρυθμούς και τα κορίτσια του είναι ο τρόπος σύνδεσής του με τον κόσμο. Κοιτώντας τη Μεσόγειο Θάλασσα σκέφτεσαι ότι οτιδήποτε παραπέρα είναι πολύπλοκο! Η Μεσόγειος είναι ένα απλό και αγνό μέρος για εμένα, τελευταία μπορεί κι αυτό το μέρος να αποκτάει μια πολυπλοκότητα, όλα αυτά τα αισθήματα διακατέχουν ολόκληρο το δίσκο κι αυτή ήταν μια διαφορετική οπτική γωνία, ένας άλλος τρόπος να κοιτάξεις αυτόν τον τόπο.
Γνωρίσαμε τους Tindersticks κι ερωτευτήκαμε τον χαρακτηριστικό τους ήχο με τα δύο πρώτα ομώνυμα άλμπουμ τα έτη 1993-95. Νομίσαμε ότι βρήκαμε την καλύτερη μουσική υπόκρουση και παρέα για τις νύχτες μας σε σκοτεινά μπαρ γεμάτα καπνό κι αλκοόλ. 2020 πια, η πρώτη συναυλία στην Ελλάδα για την καινούργια δεκαετία θα γίνει στο Μέγαρο Μουσικής της Θεσσαλονίκης. Όλοι θα κάθονται, όχι καπνοί, όχι ποτά. Για την ομορφιά της μουσικής (“For the Beauty” εναρκτήριο κομμάτι το νέου δίσκου), ο χρόνος κυλάει, τα πράγματα αλλάζουν. Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να απολαμβάνεις εσύ και οι ακροατές τη μουσική σου;
(γέλια)… Πιστεύω ότι είναι ωραία να παίζεις στα μέρη που ο κόσμος είναι όρθιος γιατί έχει ενέργεια. Αλλά μερικές φορές είναι απαραίτητο να παίξουμε τόσο ήσυχα και να εξερευνήσουμε με τη μουσική μας και γίνεται περισσότερο δύσκολο σε αυτά τα μέρη. Είμαι ο άνθρωπος που είναι γνωστό ότι κλείνει τα φώτα και τα συστήματα εξαερισμού, γιατί πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να προσπαθήσουμε να πιάσουμε μια μορφή ησυχίας για να εναλλάσσεται με τη μουσική μας. Δεν πιστεύω ότι είναι απαραίτητο να παίζω σε μεγάλα μέγαρα μουσικής, αλλά είναι σημαντικό να παίζω σε ένα χώρο που είναι αφιερωμένος στην εμπειρία της ζωντανής μουσικής και δεν υπάρχει το μπαρ και ο θόρυβος των ανοιγμένων μπουκαλιών δίπλα στη σκηνή.

Τι σου προκαλεί «Αρρυθμία» (“Arrhythmia” ονομάζεται ο πιο πρόσφατος προσωπικός δίσκος του Stuart από το 2018) και πόσο απέχει το “No Treasure But Hope”(2019) από την «ακριβή ζωή» του “High Life” (μουσική υπόκρουση / soundtrack του Stuart για την ομώνυμη ταινία του Claire Denis, επίσης το 2019);
Ας απαντήσω κυριολεκτικά… τα τελευταία 2 χρόνια έφτιαχνα κομμάτια μόνο στο σπίτι, στο δικό μου πειραματικό περιβάλλον του στούντιο που έχω και ήταν φανταστικά! Εξερεύνησα μέρη στη μουσική που δεν φανταζόμουν ότι υπήρχαν. Όταν μαζευτήκαμε πάλι όλοι μαζί σαν συγκρότημα, όλα αυτά είχαν αφήσει πολλές όμορφες εμπειρίες μέσα μου και αλλάξανε την προσωπικότητά μου. Η ένωση των δυνατοτήτων μας και η συνεννόηση μεταξύ μας ήταν μαγική, βρίσκαμε στιγμές που άγγιζαν τις ψυχές μας κι έτσι φτιάξαμε αυτή τη μουσική. Εκτιμώ την ευκαιρία των διαφορετικών οπτικών αλλά μου λείπει εκείνος ο πειραματισμός. Προσπαθώ να καταλάβω και να συνδυάσω αυτά τα δυο και τη μεταξύ τους σχέση.
______________________